Koło Gospodyń Wiejskich Nr 1 w Jaworzu to wyjątkowa organizacja kobieca, która od lat wnosi niezastąpiony wkład w życie naszej społeczności, pełniąc rolę nie tylko opiekuna tradycji, ale także aktywnego uczestnika w rozwoju lokalnej kultury i współpracy społecznej.
Istnieje już 70 lat i jest, po Ochotniczej Straży Pożarnej, najdłużej działającą organizacją społeczną na terenie Gminy Jaworze. Powstało w 1954 roku z inicjatywy Herminy Galocz, która została jego przewodniczącą i pełniła tę funkcję nieprzerwanie przez 22 lata. Od 17 lat Kołu przewodniczy Danuta Mynarska. Aktualnie zrzesza ono 95 członkiń, w tym 16 członkiń honorowych.
Na przestrzeni 70 lat losy tej kobiecej organizacji były różne, ale zegar nigdy się nie zatrzymał. Zawdzięcza to głównie ludziom, którzy w niej działali i dla niej pracowali. Na przestrzeni lat były to praktycznie trzy pokolenia, a są członkinie, które należą do Koła prawie całe swoje dorosłe życie – ponad 50, a nawet 65 lat.
Charakter i zakres działalności Koła w dużej mierze uzależnione były od okresu, w którym członkinie musiały działać. W pierwszym okresie działalności, Koło zajmowało się edukacją społeczeństwa. Główny nacisk, zgodnie z ówczesnym zapotrzebowaniem, położono na poszerzanie wśród kobiet wiedzy z zakresu gospodarstwa wiejskiego i domowego, organizując różnego rodzaju kursy, szkolenia, wykłady i pogadanki dotyczące przysposobienia rolniczego oraz codziennego prowadzenia gospodarstwa rolnego, domowego itp.
Członkinie aktywnie włączały się w realizację podejmowanych wówczas przez społeczeństwo zadań w czynie społecznym, zarówno o zasięgu lokalnym (np. budowa Domu Strażaka, Ośrodka Zdrowia w Jaworzu czy rozbudowa szkoły), jak i o zasięgu ogólnokrajowym (np. zbiórka funduszy na odbudowę Zamku Królewskiego, Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie czy budowę Sanatorium dla dzieci rolników w Rabce i Hryńcu).
Akcją, w którą członkinie, a szczególnie była przewodnicząca Stanisława Duraj, włożyły wiele serca, była odnowa pomnika Józefa Piłsudskiego. Koło wpłaciło na ten cel kwotę 200 000 zł, a finanse Komitetu Odnowy i zbiórkę społeczną prowadziła właśnie S. Duraj. Do dziś, w każdą rocznicę 3 maja i 11 listopada, przedstawicielki KGW Nr 1 wraz z władzami gminy i innymi organizacjami składają kwiaty pod pomnikiem Marszałka.
Współczesne członkinie Koła Gospodyń Wiejskich odgrywają inną, jednak nie mniej ważną, rolę w rozwoju lokalnej społeczności. Przede wszystkim budują więzi międzyludzkie i to jest rola niezastąpiona. Koło od lat organizuje szereg imprez zarówno dla swoich członkiń, jak i mieszkańców gminy. Od lat organizowane są spotkania dla członkiń z okazji Dnia Kobiet, koncerty z tej okazji, tradycyjne spotkania w plenerze, opłatek dla członkiń oraz osób starszych i samotnych, a także imprezy plenerowe.
Koło od lat pełni kluczową rolę w życiu lokalnym, organizując liczne wydarzenia, które integrują mieszkańców i wzmacniają więzi społeczne. Ściśle współpracuje z innymi organizacjami pozarządowymi, takimi jak Stowarzyszenie „Nasze Jaworze”, „Jaworze Zdrój”, Koło Emerytów i Rencistów, KGW Nr 2 oraz Towarzystwo Miłośników Jaworza. Jest inicjatorem i organizatorem wspólnych imprez plenerowych, np. „Święta Pieczonego Ziemniaka” czy „Kartoflady”, które łączą społeczność, oferując pyszne potrawy oraz atrakcje dla całych rodzin i promując regionalne tradycje kulinarne.
Członkinie od lat aktywnie włączają się w różnego rodzaju akcje charytatywne, szczególnie na rzecz dzieci niepełnosprawnych. Przez wiele lat Koło finansowało obiady dla uczniów z ubogich rodzin. W 2022 roku na organizowany koncert z okazji Dnia Kobiet zaproszono kobiety z Ukrainy przebywające na terenie Jaworza oraz zorganizowano zbiórkę na zakup podstawowych środków opatrunkowo-medycznych dla walczących żołnierzy na Ukrainie. Ponadto członkinie Koła aktywnie włączają się w zbiórki darów dla Ukrainy organizowane przez Parafię Rzymskokatolicką, a także osobiście wyjeżdżają z darami na Ukrainę.
Koło Gospodyń Wiejskich Nr 1 w Jaworzu bierze czynny udział we wszystkich imprezach powiatowych oraz gminnych, takich jak Dożynki, Jaworzański Wrzesień czy Dni Powiatu. Od lat uczestniczy w przeglądach kulinarnych organizowanych przez Starostwo Powiatowe, zdobywając zaszczytne wyróżnienia. Do tej pory uzyskało aż siedem wyróżnień w różnych kategoriach. Ich udział w tych wydarzeniach promuje tradycyjne potrawy i podkreśla znaczenie lokalnych tradycji kulinarnych.
Koło współpracuje z kościołami działającymi w gminie: parafią katolicką oraz parafią ewangelicko-augsburską. Członkinie biorą czynny udział w uroczystościach religijnych, w tym w procesjach z okazji Bożego Ciała, prezentując się w tradycyjnych strojach regionalnych.
Koło nieustannie dąży do innowacji i poszukiwania nowych form działalności, które odpowiadają na potrzeby mieszkańców, poprzez organizowanie nowoczesnych warsztatów, wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań w organizacji wydarzeń, czy współpracę z innymi lokalnymi podmiotami w zakresie promocji regionu i gminy. Przykładem może być przedsięwzięcie zrealizowane w ubiegłym roku pt. „Akademia Zdrowia” czy zadanie „Profilaktyka Zdrowotna” realizowane w ramach projektu „Działając Razem – Osiągamy Więcej”.
Należy podkreślić, że Koło Gospodyń Wiejskich Nr 1 za swoją aktywność społeczną, ogromne zaangażowanie i działalność na rzecz lokalnej społeczności oraz promowanie gminy zostało uhonorowane odznaczeniem „Za Zasługi dla Rozwoju Jaworza”. Takie samo odznaczenie posiada kilka członkiń Koła, a w ostatnim okresie otrzymała je Przewodnicząca Koła Danuta Mynarska. Wiele członkiń jest także uhonorowanych resortowymi odznaczeniami Rejonowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, w którym KGW Nr 1 jest zrzeszone.
O pracy kobiet świadczy fakt, że do nagrody Starosty Bielskiego im. Józefa Londzina nominowanych było pięć członkiń, w tym wszystkie trzy długoletnie przewodniczące Koła – Wanda Brandys, Stanisława Duraj oraz Danuta Mynarska. Jedną z członkiń Koła nominowaną do tej nagrody była nieoceniona i bardzo zasłużona dla Jaworza i jego historii – Jadwiga Roik.
W bieżącym roku władze samorządowe gminy, biorąc pod uwagę dotychczasowe osiągnięcia KGW Nr 1 w Jaworzu oraz jubileusz 70-lecia istnienia, które odbyły się 8 września 2024 roku, powierzyły Kołu zaszczytną funkcję Gazdów Dożynek 2024.
Koło Gospodyń Wiejskich Nr 1 w Jaworzu zasługuje na nominację do Nagrody Starosty Bielskiego im. Józefa Londzina z uwagi na swoją długoletnią i pełną zaangażowania działalność na rzecz społeczności lokalnej, wsparcie dla swoich członkiń, owocną współpracę z innymi organizacjami pozarządowymi, budowanie dobrych relacji i więzi międzyludzkich oraz nieustanne dążenie do rozwoju i innowacyjności. Ich zaangażowanie i wkład w życie regionu zasługują na najwyższe uznanie i wyróżnienie.
Opracowanie na podstawie materiałów UG Jaworze
M. Wróbel-Zyzańska