1 kwietnia 2021 r. wystartował Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań prowadzony przez Główny Urząd Statystyczny. Spis potrwa do końca września bieżącego roku. Udział w spisie jest obowiązkowy. Obowiązkową formą jest samospis internetowy. Metoda uzupełniająca, to spis przez telefon poprzez infolinię spisową lub bezpośrednio przy pomocy rachmistrza spisowego. Każdy z obywateli musi zezwolić na udostępnienie części swoich danych osobowych. Problem w tym, że chęć na ich pozyskanie mają także oszuści.
Do tej pory oszuści wymyślili ponad 30 różnych modyfikacji technik manipulacyjnych. Przeciwdziała temu Stowarzyszenie MANKO, które prowadzi kampanię Stop Manipulacji – Nie daj się oszukać.
Metoda na rachmistrza w Internecie
W pierwszej fazie spisu powszechnego seniorzy są szczególnie narażeni na oszustwa poprzez fałszywe strony internetowe „umożliwiające” udział w spisie. Należy uważać na wszystkie komunikaty przychodzące z niesprawdzonych źródeł, a wśród nich m.in.: e-maile, SMS-y, media społecznościowe czy komunikatory. Pod żadnym pozorem nie powinno się klikać w linki zewnętrzne zawarte w podejrzanych wiadomościach, ponieważ mogą one prowadzić do stron czy aplikacji, które bez problemu przechwycą nasze dane. Do systemu należy logować się wyłącznie poprzez autoryzowaną stronę www.spis.gov.pl.
Metoda na rachmistrza przez telefon
W drugim etapie spisu powszechnego do osób niezapisanych będzie dzwonił bezpośrednio rachmistrz z GUSu. Wg badań tylko 20% seniorów korzysta z Internetu, druga metoda manipulacji może okazać się jeszcze bardziej skuteczna. Oszuści będą się starać wyłudzać dane osobowe. Dzwoniący mogą również namawiać do kliknięcia w podejrzane linki lub instalacji specjalnych aplikacji. Każdy uczestnik spisu ma prawo zweryfikować tożsamość swojego rozmówcy. Wystarczy poprosić o jego imię, nazwisko i numer legitymacji. Można je sprawdzić na stronie spisu w zakładce "Sprawdź rachmistrza" lub dzwoniąc na infolinię spisową na numer 22 279 99 99. Należy to zrobić przed udzieleniem jakichkolwiek informacji.
Metoda na rachmistrza w domu
Jeśli sytuacja pandemiczna na to pozwoli, to nieunikniona będzie również bezpośrednia wizyta rachmistrza w domach osób, które do tej pory nie wzięły udziału w spisie powszechnym. To kolejna sposobność dla przestępców., którzy mogą podszywać się pod rachmistrza. Wpuszczenie takiej osoby do domu może być bardzo nieprzyjemne w skutkach dla właściciela mieszkania, ponieważ kradzież danych osobowych może okazać się tylko jednym z naszych zmartwień. Należy uważać na wszystkie podejrzane prośby osoby podszywającej się za rachmistrza. Rachmistrzowie nie mogą robić zdjęć naszym dowodom osobistym w celu weryfikacji, prosić o opłatę za udział w spisie czy proponować do zalogowania się na ich urządzeniu do systemu spisowego poprzez bank. Podobnie, jak w przypadku oszustw przez telefon, przed podaniem danych każdego rachmistrza należy zweryfikować samodzielnie poprzez zakładkę "Sprawdź rachmistrza" na stronie spisu lub dzwoniąc na infolinię spisową pod numerem 22 279 99 99.
M. Fritz