Powiat Bielski - powiat.bielsko.pl

Informacje osobowe i kontaktowe do organizacji.

Dane kontaktowe:

Towarzystwo Miłośników Rudzicy w Rudzicy

43-394 Rudzica 124

Email: tmr@rudzica.org.pl

www.rudzica.org.pl

 W tajnym głosowaniu prezesem została:

Teresa Marekwica (emerytowana nauczycielka j. polskiego).

W skład Zarządu weszli:

Wiceprezes - Henryk Skrzyżala (emerytowany górnik).

Wiceprezes - Zygmunt Gawlas (nauczyciel bibliotekarz).

Skarbnik - Maria Szkorupa (ekonomiska).

Sekretarz - Jolanta Tomik (urzędnik administracyjny).

Członek Zarządu - Stanisław Feruga (emerytowany nauczyciel historii).  Członek Zarządu - Artur Feruga (inżynier elektryk).

Komisja Rewizyjna: Jadwiga Szkorupa (ekonomistka), Maria Malchar (bibliotekarka), Marcin Gawlas (dziennikarz, politolog).

Zarząd w tym składzie został wpisany wraz ze Stowarzyszeniem do Rejestru Stowarzyszeń w Sądzie Rejonowym w Bielsku-Białej dnia 23 maja 2003r.

Historia i informacje dotyczące działalności.

Towarzystwo Miłośników Rudzicy w Rudzicy działa od 9 maja 2003r. Swoją siedzibę ma w Gminnym Ośrodku Kultury w Rudzicy. Początkowo Towarzystwo liczyło 30 członków. Obecnie liczy 67 członków zwyczajnych, 9 członków seniorów i 9 członków honorowych. W skład Towarzystwa wchodzą nie tylko mieszkańcy Rudzicy, ale również Iłownicy, Ślemienia, Bielska-Białej, Bielowicka, Ostrowa Wielkopolskiego, Chybia, Katowic i Trzyńca w Czechach. Wszyscy oni umiłowali Rudzicę i działają dla jej dobra.

Początkiem 2019r. zmarła prezes Towarzystwa śp. Teresa Marekwica, która pełniła funkcję nieprzerwanie przez prawie 16 lat. W wyborach uzupełniających prezesem została Jolanta Zienkiewicz. 10 czerwca 2022r. odbyły się kolejne wybory prezesa, Zarządu i Komisji Rewizyjnej. Prezesem została Jolanta Zienkiewicz, w skład Zarządu weszli: Zygmunt Gawlas, Artur Feruga, Jolanta Korpalska - Krzempek, Anna Koziar, Damian Świnczyk i Piotr Kropka.

Działalność Towarzystwa obejmuje przede wszystkim zagadnienia wynikające ze statutu:

1. Ochrona tradycji, historii, dorobku kulturalnego i materialnego Rudzicy mającego wartość historyczną.
2. Integracja członków Towarzystwa oraz pogłębianie więzi naszego środowiska.
3. Nawiązanie kontaktu z innymi Towarzystwami.

 

W ciągu minionych prawie 20 lat udało nam się wprowadzić do kalendarza stałych wydarzeń w Rudzicy:

• Biesiadę Śpiewaczą z okazji Święta Niepodległości.
• Zabawy karnawałowe nawiązujące do dawnych tradycji naszego regionu lub zabawy ostatkowe.
• Wieczory Historyczne przybliżające ważne wiadomości historyczne związane z naszą Małą Ojczyzną.
• Jednodniowe wycieczki autokarowe.
• Wendelinaria.
• Składanie kwiatów i zniczy na grobach duszpasterzy pochowanych na naszym cmentarzu z okazji Wszystkich Świętych oraz przy pomniku poległych mieszkańców naszej parafii na I Wojnie Światowej z okazji 11 listopada.

Towarzystwo organizowało również, regularnie przez prawie 15 lat, Noc Świętojańską połączoną z puszczaniem wianków na wodę, poezją i śpiewem.

Przez prawie 20 lat swojej działalności Towarzystwo aktywizuje lokalną społeczność, dba o szacunek dla dziedzictwa kulturowego i animuje życie kulturalne. Być może najbardziej trwałym – w sensie materialnym – dorobkiem TMR są publikacje książkowe, których do tej pory ukazało się aż 13.

Inną formułę i cel mają rozmaite odczyty, prelekcje, czy szczególnie często organizowane wieczory historyczne. Dotyczyły one między innymi historii Śląska Cieszyńskiego (ks. dr K. Mozor, 2006), gwary Śląska Cieszyńskiego (mgr J. Krop, 2007), zwyczajów świątecznych (dr M. Kiereś, 2010), bitwy pod Skoczowem w 1920 roku (dr R. Butor, 2012), tradycyjnej medycyny ludowej w Rudzicy (prof. W. Korzeniowska, 2016) czy nawet tajemnicy Całunu Turyńskiego (prof. I. Panic, 2017). Warto przywołać także mające odmienny charakter spotkania na przykład z trenerem Antonim Piechniczkiem (2017), reżyserem Szymonem Wróblem (2017 – spotkanie połączone z projekcją filmu „Jego oczy” o ks. J. Tischnerze), pisarzem Marcinem Wilkiem (2019) - autorem głośnej książki „Pokój z widokiem. Lato 1939”. Jest ona fantastycznym reportażem z Polski tuż przed wybuchem II wojny światowej. Jeden z rozdziałów poświęcony został Rudzicy, a jego bohaterką jest Aniela Gawlas, relacjonująca życie na wsi latem 1939 roku – która również wzięła udział w spotkaniu.

W 2019 roku Towarzystwo wyprodukowało film dokumentalny o Rudzicy, którego narratorem jest rudzicki poeta Juliusz Wątroba pt. „Szczęśliwe miejsce, które ma poetę”.

Staramy się także promować rodzimych twórców organizując Benefisy z okazji ich jubileuszy, czy spotkania. Prowadzimy Księgę Pamiątkową ludzi zasłużonych dla Rudzicy, którzy oprócz wpisu do Księgi są obdarowani okolicznościowym medalionem.

Od roku 2016 Towarzystwo Miłośników Rudzicy podjęło się organizacji corocznej konferencji naukowej „Wendelinaria”. W skład komitetu organizacyjnego wchodzą: dr Marcin Biernat, dr Rafał Cekiera, dr Kamil Cekiera, Damian Świńczyk oraz prezes Towarzystwa. Co roku konferencja gromadzi coraz większa liczbę uczestników – zarówno prelegentów, jak i słuchaczy. Trzy ostatnie edycje, które zgromadziły naukowców   nawet z bardzo odległych od Rudzicy terenów (np. Warszawa, Poznań, Żagań, Wrocław, Kraków) dowodzą ponadlokalnej rozpoznawalności i znaczenia konferencji. Potwierdzeniem wysokiego poziomu jest przyznawany od trzech lat patronat Polskiego Towarzystwa Socjologicznego nad tym wydarzeniem, ale także wystąpienia wygłaszane przez najbardziej cenionych w Polsce profesorów danych dziedzin – czego przykładem może być wystąpienie podczas „Wendelinarii 2020” prof. Jacka Hołówki z Uniwersytetu Warszawskiego, jednej z najważniejszych postaci polskiej filozofii czy udział w „Wendelinariach 2021” prof. Tadeusza Sławka, byłego rektora UŚ, jednego z najwyżej cenionych współczesnych polskich myślicieli. Na spotkanie licznie przybyli uczniowie klas ósmych szkoły w Rudzicy. Od 3 lat w trakcie „Wendelinarii”, oprócz konferencji naukowej, odbywają się imprezy towarzyszące. W 2019r. było to spotkanie z poetą Marcinem Wilkiem. W 2020r. z powody pandemii korona wirusa wszystkie wydarzenia odbywały się on line - „Wirtualny spacer po Rudzicy”, którego przewodnikiem był historyk i członek TMR Piotr Kropka, który dzieląc się swoją wiedzą i archiwalnymi zdjęciami, przytaczał wiele pasjonujących ciekawostek z życia wioski. Cały „wirtualny spacer” został nagrany i można go w każdej chwili obejrzeć na portalu youtube. Odbyły się również on line warsztaty filmowe dla rodzin z dziećmi prowadzone przez dr Małgorzatę Cekierę oraz seans filmowy połączony ze spotkaniem-dyskusją z zaproszonym gościem. W 2021 r. odbyły się warsztaty genealogiczne pt. „Odkrywamy nasze korzenie. Rodzinne warsztaty genealogiczne” prowadzone przez pasjonata genealogii p. Artura Cieleckiego, wykład Sabiny Losy pt. „Kult św. Wendelina”, konkurs rysunkowo-fotograficzny dla uczniów szkół podstawowych pod hasłem „Dolina św. Wendelina w barwach jesieni” oraz koncert zespołu Ruina Band z Warszawy . W 2022r. imprezą towarzyszącą jest Wieczór Góralski.

Coroczne konferencje „Wendelinaria” maja także olbrzymi wymiar promujący Rudzicę i cały powiat bielski. Udział w wydarzeniu jest dla wielu prelegentów pierwszą okazją do odwiedzin naszych okolic. Spora część z nich – czego zebraliśmy dowody już w poprzednich latach – wraca na tereny naszego powiatu w sezonie letnim w celach wypoczynkowych czy turystycznych. Dzięki „Wendelinariom” wiedza o Rudzicy i okolicy dociera do osób opiniotwórczych w swoich środowiskach, co jest niebagatelnym benefitem organizowanych przez nas spotkań.

Towarzystwo Miłośników Rudzicy zainicjowało Powiatowe Zjazdy Towarzystw Regionalnych, które na stałe wpisały się w kalendarz imprez powiatowych. Pomysłodawczynią tych zjazdów była nasza prezes śp. Teresa Marekwica. Pierwszy taki zjazd odbył się właśnie w naszej miejscowości w 2005 r., kolejny w 2018r. połączony z 15-leciem Towarzystwa. W 2023r. nasze Towarzystwo będzie organizować już XVIII zjazd połączony z naszym Jubileuszem 20-lecia TMR

Przy różnych okazjach promujemy także strój śląski. Dysponujemy 8 kompletami stroju damskiego i 5 kamizelkami męskimi. Stroje również wypożyczamy, głównie uczniom naszej szkoły.

Bardzo sobie cenimy współpracę z placówkami oświatowymi oraz innymi organizacjami z naszego terenu, a także zacieśnienie przyjaźni z niektórymi Towarzystwami Regionalnymi działającymi w powiecie bielskim i nie tylko. W czasie spotkań dzielimy się doświadczeniami, gościmy zespoły śpiewacze i teatralne ubogacając tym samym nasze spotkania.

Towarzystwo Miłośników Rudzicy włączyło się również w pomoc uchodźcom wojennym z Ukrainy zamieszkałym w Rudzicy.  Zorganizowano zbiórkę produktów  żywnościowych i zabawek z okazji świąt wielkanocnych oraz wyjazd dzieci z mamami do zagrody edukacyjnej ALPAQUERO w Międzyrzeczu Dolnym. Wyjazd sprawił dzieciom wielką radość, pozwolił na chwilę zapomnieć o tragedii jaka dzieje się w ich Ojczyźnie.

Wydawnictwa i inne formy działania.

„Rudzicki Śpiewnik Biesiadny” - zawiera wybrane pieśni Śląska Cieszyńskiego, pieśni patriotyczne, biesiadne i góralskie. Rok wydania: 2005. 

II wydanie śpiewnika – 2010r.
III wydanie śpiewnika – 2017r.

Reprinty 5 starych widokówek Rudzicy z lat 1900 – 1930 r.
Rok wydania:2005r.

Folder o Rudzicy i widokówki współczesnej Rudzicy  - te materiały wydane zostały z okazji zorganizowanego przez nasze Towarzystwo w kwietniu 2005 roku –   I go Forum Towarzystw, Miłośników i Przyjaciół Swoich Miejscowości.

„Kwiaty z rudzickiej łąki” - pierwszy tomik poezji w języku gwarowym rudzickiej poetki i członkini Towarzystwa Miłośników Rudzicy p. Heleny Miklar.

Rok wydania: 2006
Autor: Helena Miklar

„Krzyże i kapliczki przydrożne w parafii Rudzica” - Książka zawiera opis i zdjęcia 51 kapliczek i krzyży z trzech miejscowości parafii Rudzica: Rudzicy, Iłownicy i Landeku.

Rok wydania: 2007
Autor: Teresa Marekwica

„Herbowizna” - tomik poezji naszego rudzickiego poety, członka Towarzystwa, Juliusza Wątroby pisany gwarą. Wiele wierszy jest o mieszkańcach Rudzicy.

„Niniejszy zbiór wierszy jest kontynuacją tomiku „To było wczora”, napisanego gwarą naszych ojców, który został niezwykle ciepło przyjęty tak przez naszych mieszkańców, jak i przez znawców poezji wywodzącej się z ludowej tradycji….Bardzo się starałem, by były równie autentyczne jak ludzie z krwi, kości i nazwiska , których jeszcze raz przywołuję pamięcią serdeczną, a których fotografie już nawet na nagrobkach zdążyły wyblaknąć…”

Rok wydania: 2008
Autor: Juliusz Wątroba

„Jak to downi w Rudzicy bywało”-  książka zawierająca wspomnienia pisane wierszem i prozą naszej rudzickiej poetki p. Heleny Miklar. Znajdziemy w niej również zarys dziejów Rudzicy napisany przez historyka Piotra Kropkę. Przedmowę napisał Juliusz Wątroba, którego dwa wiersze (Rudzicki Tryptyk i Naszej Rudziczance) również znajdują się w tym wydaniu.

Rok wydania: 2009
Autor: Helena Miklar

 „Antoni Zuber – pedagog i społecznik” -  Książeczka została opracowana przez Teresę Marekwica (prezesa TMR) i powstała w 20 rocznicę śmierci Antoniego Zubera (budowniczego i dyrektora szkoły w Rudzicy) oraz w 60-lecie istnienia Zespołu Szkolno – Przedszkolnego.

Rok wydania: 2012
Autor: Teresa Marekwica

„RUDZICA. Dzieje wioski i parafii od założenia do czasów współczesnych”- bogata monografia Rudzicy napisana przez historyka i członka Towarzystwa p.Piotra Kropkę.

„[…]Przygotowana monografia stanowi wzorcowe opracowanie dla tego typu prac. Każdy jej rozdział wnosi mnóstwo szczegółów charakterystycznych dla danego konkretnego okresu i dotyczących każdej dziedziny życia mieszkańców wsi. Zaznaczyć też należy, że Autor doskonale odtworzył klimat, specyfikę i atmosferę szeroko pojętej kultury codziennej minionych wieków.” „[…] Jest to studium merytorycznie wartościowe, napisane rzeczowo i kompetentnie; jego walory dokumentacyjne i poznawcze oceniam bardzo wysoko, a cały tekst prezentuje wysoki poziom badawczy. /Prof.zw.dr hab. Wiesława Korzeniowska – fragment recenzji pracy/

Rok wydania: 2013
Autor: Piotr Kropka

„Moi Spóminki” - trzecia pozycja książkowa rudzickiej poetki Heleny Miklar wydana przez Towarzystwo Miłosników Rudzicy. „Trzecia pozycja jest kontynuacją poprzedniej, bowiem Autorka w swoich wspomnieniach opisuje ludzi, wydarzenia i sytuacje, które także miały miejsce w Rudzicy, gdzie się urodziła i przeżyła całe swoje długie życie. Zawsze aktywna, z szeroko otwartymi oczami i uszami słuchała i oglądała oraz zapamiętała to, co było dla Niej ważne, piekne, wyjątkowe. Swoje spostrzeżenia wyraża językiem gwarowym Śląska Cieszyńskiego charakterystycznym dla Rudzicy.[…]” Teresa Marekwica /ze wstępu do książki „Moi Spóminki”/

Rok wydania: 2015
Autor: Helena Miklar

„Zgryzoty i nadzieje” - Analiza socjologiczna 24 ksiąg wotywnych Kaplicy św. Wendelina w Rudzicy. Autorem publikacji jest Rafał Cekiera – socjolog pochodzący z Rudzicy, członek Towarzystwa Miłośników Rudzicy. W swojej książce dokonał analizy wpisów do ksiąg wotywnych z kaplicy św.Wendelina w Rudzicy. „Autor łączy rzetelność badawczą z patriotyzmem dla swej małej ojczyzny, w której rozwija się kult św.Wendelina, będący też – co odnotowano w książce – atrakcją turystyczną.” dr hab. Marek Rembierz /fragment recenzji wydawniczej/

Rok wydania: 2016
Autor: dr Rafał Cekiera

„Region i społeczność lokalna we współczesnym świecie.”- to zbiór artykułów z dziedziny filozoficznej, socjologicznej jak i politologicznej pod red. Marcina Biernata. „Monografia jest pokłosiem seminarium naukowego „Śląsk Cieszyński – małe ojczyzny i ich losy”, które odbyło się w Rudzicy w maju 2016r. z inspiracji Towarzystwa Miłośników Rudzicy. Należy pogratulować organizatorom tak wspaniałej inicjatywy, ponieważ nie jest to częste w społecznościach lokalnych. Tym bardziej upamiętnienie tego wydarzenia, poprzez opublikowanie referatów jest godne pochwały.[…] /Z recenzji, prof. dr hab. Urszula Swadźba/

Rok wydania: 2017
Autor: dr Marcin Biernat

„Lokalne, niepozorne, niewidoczne. Na marginaliach społecznych światów.” - Książka zawiera teksty różnych autorów, które zostały zaprezentowane w trakcie drugiej edycji „Wendelinarii”. „W tytule niniejszego zbioru znajdują się trzy pojęcia, wokół których ogniskuje się tematyka zamieszczonych w nim tekstów: lokalność, niewidoczność i niepozorność. […]” /fragment wprowadzenia do książki/

Rok wydania: 2018
Autor: dr Marcin Biernat, dr Rafał Cekiera

„Szczęśliwe miejsce, które ma poetę.” - Film jest opowieścią o pisarzu Juliuszu Wątrobie i jego spotkaniach z mieszkańcami Rudzicy. W pozornie banalnej codzienności – spacerach, pracy, rozmowach – bohater odkrywa świadectwa cudowności świata. Przetwarzając literacko losy współmieszkańców wsi oraz opisując dawne zwyczaje próbuje uchronić wielobarwne życie lokalnej wspólnoty od zapomnienia. Występują: Juliusz Wątroba i mieszkańcy Rudzicy,  Scenariusz: dr Rafał Cekiera, Ewa Borysewicz, Reżyseria: Ewa Borysewicz https://filmpolski.pl/fp/index.php?film=1252334, link do filmu: https://www.youtube.com/watch?v=s55XF8Q8jGs

Rok wydania: 2019

„Lokalne aktywności, oddolne inicjatywy, spontaniczne działania.” - niniejsza publikacja pod redakcją Marcina Biernata, Rafała Cekiery i Damiana Świńczyka jest pokłosiem kolejnej, już trzeciej, edycji „Wendelinarii”, które odbyły się 5 października 2018r.

Rok wydania: 2019
Autor: dr Marcin Biernat, dr Rafał Cekiera ,Damian Świńczyk

„Opiekun i przyjaciel. Przewodnik wokół kultu św. Wendelina w Rudzicy.” - Skąd w Rudzicy wziął się kult św. Wendelina? Jak to się stało, że w urokliwej leśnej dolinie zbudowano w 1876 roku kaplicę, poświęconą pochodzącemu z Wysp Brytyjskich świętemu? Kim był ten tajemniczy Wendelin, żyjący na przełomie VI i VII wieku? W jakich innych miejscach na świecie żywy jest jego kult? Gdzie się warzy wyśmienite piwo św. Wendelina? O co proszą odwiedzający rudzicką kaplicę w zapisywanych w księgach tekstach? W jaki sposób mieszkańcy Rudzicy i okolic pielęgnują kulturową spuściznę i związane ze św. Wendelinem zwyczaje? Odpowiedzi na te pytania – i wiele wiele innych ciekawostek – znaleźć można w liczącej aż 225 stron publikacji Towarzystwa Miłośników Rudzicy. Książka jest ilustrowana licznymi zdjęciami, znajdują się w niej także przetłumaczone z języka niemieckiego modlitwy do świętego. Całość jest świetnym opisem niezwykłej troski mieszkańców Rudzicy i okolic o przekazane przez poprzednie pokolenia dziedzictwo kulturowe.

Rok wydania: 2020
Autor: dr Rafał Cekiera

Towarzystwo Miłośników Rudzicy ma swój hymn, którego słowa zostały napisane przez poetkę z Rudzicy, która pisała gwarą śp.Helenę Miklar.

(Hymn na melodię Wojenko, wojenko)

Rudzico – Rudzico
Mosz w nas zwolynników
(:Stworzyli my związek:)
Twoich Miłośników

Rudzico – Rudzico
Wiosko malowano
(:Przez swoich mieszkańców:)
Je żeś uwielbiano

I przajóm Ci starzy
I przajóm Ci młodzi
(:Choć się nóm w Rudzicy:)
Rozmajcie powodzi

Majóm Cię fest radzi
Tukej urodzeni
(:Przoć Ci bydóm gibko:)
do nas przykludzyni

Rudzico – Rudzico
W Pogórzu Beskidzkim
(:Piyknieś rozłożono:)
Na kopcu rudzickim

Sóm tu piykne pola
I lasy zielóne
(:same dobre ludzie:)
I widok na grónie.

Nie jyny na grónie
Na kwiotki i strómy
(:Moc hektarów wody:)
Po sómsiedzku mómy

Cały Górny Ślązek
Mómy przed łoczami
(:Kopalnie i huty:)
Miasta z kuminami

Tóż Was zaproszómy
Chałpy tu budujcie
(:Czujcie się jak dóma:)
Rudzice miłujcie