PL
EN
DE
Informacje osobowe i kontaktowe do organizacji
Data powstania: 13 września 1984
Adres:
43-384 Jaworze ul. Zdrojowa 82
Dane kontaktowe (oficjalny e-mail, telefon – nie prywatny ryszard.stanclik@op.pl , tel.601284451
Obecne władze:
Prezes - Ryszard Stanclik.
I zastępca prezesa - Irena Stekla.
II zastępca prezesa - Kinga Sosulska.
Sekretarz - Marcin Biłek.
Skarbnik - Irmgarda Gryczka.
Członek - Urszula Kominek.
Członek - Renata Dziamska.
Członek - Grażyna Matwiejczyk.
Członek - Jerzy Ryrych.
Poprzedni prezesi: Mieczysław Dzięgielewski, Jacek Rybarkiewicz, Marian Rapacz, Jerzy Kukla, Adam Kwieciński
Historia i informacje dotyczące działalności.
Na spotkaniu 22 lipca 1984 r. grupa Jaworzan podjęła się utworzenia towarzystwa regionalnego w Jaworzu, które miałoby na celu ochronę tradycji i historii kulturalnej i materialnej Jaworza oraz podjęcie działań związanych z przywróceniem samodzielności administracyjnej Jaworza. Ustaliło zwołanie na dzień 13 września 1984r. zebranie założycielskie, na którym powołano Towarzystwo Miłośników Ziemi Jaworzańskiej. Uczestniczyło 40 osób. Przewodniczącym został Mieczysław Dzięgielewski. Starania o urzędową rejestrację stowarzyszenia trwały do 22. 08. 1985 r., kiedy to Towarzystwo Miłośników Ziemi Jaworzańskiej zostało wpisane do rejestru stowarzyszeń i związków Urzędu Wojewódzkiego w Bielsku-Białej. Było wtedy jedynym takim stowarzyszeniem na szczeblu sołeckim. Od 21. 11. 1998 r. Sąd Wojewódzki w Bielsku-Białej zatwierdził nazwę Towarzystwo Miłośników Jaworza. 8 grudnia 1998 r. na zebraniu Zarządu zapadła decyzja o założeniu kroniki, która prowadzona jest do dnia dzisiejszego.
Członkowie Towarzystwa i Rady Sołeckiej w ramach wspólnych działań:
- powołali komitet obchodów 700-lecia Jaworza.
-zorganizowali wystawę „Z przeszłości 700-letniego Jaworza” w 1987 r. w Muzeum Okręgowym w Bielsku-Białej, a potem w pałacu w Jaworzu.
- wydali cztery informatory popularno –naukowe „Nasz Głos” związane z 700-leciem Jaworza.
-wykonali prace związane z inwentaryzacją zabytków i pomników przyrody.
W wyniku wspólnych działań 2 kwietnia 1991 r. Jaworze odzyskało samodzielność administracyjną i od tej daty rozpoczął się nowy rozdział współpracy Towarzystwa z Radą i Wójtem Gminy Jaworze. Towarzystwo angażowało się tworząc swoje komitety wyborcze do samorządu lokalnego.
Czynny udział w organizowanych przez gminę imprezach plenerowych tj. Majówka i Jaworzański Wrzesień.
TMJ swoją działalność opiera na statucie, w którym oprócz ochrony tradycji i historii kulturalnej i materialnej Jaworza zawarte są następujące cele: integracja środowisk społecznych gminy Jaworze, inicjowanie przedsięwzięć mających na celu rozwój gospodarczy i podniesienie atrakcyjności turystycznej Jaworza, współpraca z innymi organizacjami społecznymi, udział w życiu publicznym oraz działalność wydawniczą promującą gminę Jaworze.
W 1999 r. otwarta została Galeria pod Groniem w Jaworzu przy ulicy Zajęczej , w której odbywają się wernisaże i wystawy. Jest to miejsce , które pełni ważną rolę w działaniu TMJ dla lokalnej społeczności. Spotkania to inaczej posiady, mają bardzo różnorodny charakter. Przedmiotem szczególnego zainteresowania przy planowaniu posiad jest szeroko rozumiana historia regionu i naszej miejscowości, kultura materialna i duchowa. Odbywają się też posiady poświęcone górom i poznawaniu różnych stron świata, zdrowiu i medycynie, a także popołudnia poetycko – muzyczne.
Towarzystwo organizuje wycieczki turystyczno-krajoznawcze po kraju i za granicą dla członków i sympatyków, a w okresie karnawału Bale Śląskie i kuligi zaprzęgami konnymi (jak warunki pogodowe pozwalają). Dla dzieci i młodzieży jaworzańskich szkół organizuje konkursy historyczne, plastyczne i ekologiczne. Noce Świętojańskie połączone z nauką plecenia wianków. TMJ brało udział w organizowanym przez Gminę Jasienica „Josiynickim żniwowaniu”, gdzie zajmowało zaszczytne miejsca.
Z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Jaworza na budynku przedwojennej szkoły powszechnej w Jaworzu Średnim została umieszczona w miejscu tablicy poświęconej nauczycielowi kpt. Janowi Łyskowi, który zginął w czasie I wojny światowej, tablica upamiętniająca nie tylko kpt. Jana Łyska ale jeszcze dwóch nauczycieli tamtejszej szkoły, którzy zginęli w czasie II wojny światowej.
W 2002 r. w ramach Towarzystwa Miłośników Jaworza została utworzona Społeczna Rada Ochrony i Odnowy Zabytków , która w czasie swojej działalności doprowadziła do renowacji gloriety na wzgórzu Goruszka, kwartału hrabiowskiego, zabytkowych nagrobków i ogrodzenia na cmentarzu ewangelicko – augsburskim. Rada nadzorowała powstanie stałej ekspozycji w miejscu dawnej huty szkła, współuczestniczyła w objęciu w opiekę konserwatorską Kościoła Leśnego na Polanie na zboczu Wysokiego. Udokumentowała historyczną enklawę o nazwie „Zespół budowlano – krajobrazowy Parafii Ewangelicko – Augsburskiej”. Zinwentaryzowała obiekty w centrum Jaworza. Starosta Bielski w 2013 r. ustanowił Społeczną Radę Ochrony i Odnowy Zabytków w Jaworzu jako społecznego opiekuna zabytków, działającego na terenie gminy Jaworze i wpisał0 na listę społecznych opiekunów zabytków Powiatu Bielskiego nr 7.
Z inicjatywy TMJ na zakończenie prac renowacyjnych na kwartale hrabiowskim w 2006 r. podczas obchodów Jaworzańskiego Września otwarta została wystawa historyczna, na której m.in. prezentowane były dokumenty dotyczące byłych właścicieli Jaworza, a pozyskane od ich Wnuczek.
W roku 2014 została powołana sekcja ornitologiczna, która organizuje wycieczki przyrodnicze po Jaworzu, obserwacje ptaków i owadów nocnych, wiosenne „ptakoliczenia” oraz ciekawe pogadanki przyrodnicze.
W 2015 roku Towarzystwo było organizatorem XI Powiatowego Zjazdu Towarzystw Regionalnych. W 2022 zaś decyzją Rady Gminy i Wójta Jaworza TMJ pełniło funkcję gazdów (gospodarzy) dożynek gminnych.
Działalność członków Towarzystwa Miłośników Jaworza jest całkowicie społeczna, jednak najbardziej aktywni są nagradzani przez:
- Radę Gminy medalem „Zasłużony dla rozwoju Jaworza”.
- Starostę Bielskiego nagrodą dla animatorów kultury.
-Sejmik Województwa Śląskiego „Za zasługi dla województwa śląskiego”.
- Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką honorową „Zasłużony dla kultury polskiej”.
- Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Dyplomem dla Towarzystwa Miłośników Jaworza za szczególne zasługi w upowszechnianiu kultury.
Znaczącą wagę przywiązuje Towarzystwo do rekomendacji do regionalnych nagród Lauru Ziemi Cieszyńskiej oraz nagrody Starosty Bielskiego im. ks. Józefa Londzina.
TMJ współpracuje z organizacjami społecznymi w Jaworzu, powiecie bielskim i cieszyńskim, z Muzeum Historycznym w Bielsku – Białej, Związkiem Macierzy Ziemi Cieszyńskiej oraz z Muzeum Śląska Cieszyńskiego, w którym znajdują się cenne dla Jaworza archiwalia z XV –XX w. wspólnie pozyskane od prawnuczek byłych właścicieli Jaworza. Współpraca z Polskim Związkiem Kulturalno-Oświatowym w Republice Czeskiej zaowocowała wspólnymi spotkaniami tematycznymi i wycieczkami.
Wydawnictwa i inne formy działania.
Wykaz wydawnictw w gminie Jaworze
Nasz Głos „Nasze Jaworze”, Komitet Obchodów 700-lecia Jaworza - Jan Krzyszpień, 1986, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos „125-lecie uzdrowiska Jaworze” Komitet Obchodów 700-lecia Jaworza, Jan Krzyszpień, 1987, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos „Historia najnowsza siedemsetletniego Jaworza”, Komitet Obchodów 700-lecia Jaworza - Jan Krzyszpień, 1987, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos „Szansa Jaworza”, Komitet Obchodów 700-lecia Jaworza - Jan Krzyszpień, 1987, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos, Towarzystwo Miłośników Ziemi Jaworzańskiej – Małgorzata Kobiela – Gryczka, 1988, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos, TMZJ - Małgorzata Kobiela – Gryczka,1991, Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos, TMZJ - Małgorzata Kobiela - Gryczka , 1993, Towarzystwo Miłośników Jaworza,
Nasz Głos, TMZJ - Jadwiga Roik, 1997 , Towarzystwo Miłośników Jaworza
Nasz Głos, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Halina Kubik, 1999 - Walka Jaworza o przynależność do Śląska
Nasz Głos, TMJ - Halina Kubik, 2000 , Towarzystwo Miłośników Jaworza - Bieżąca działalność TMJ
Nasz Głos, TMJ - Halina Kubik, 2001, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Dziedzictwo Kulturowe
Nasz Głos, TMJ - Halina Kubik, 2002, Towarzystwo Miłośników Jaworza - 140 lat uzdrowiska
Nasz Głos „25 lat TMJ”, TMJ - Ryszard Stanclik, 2009 , Towarzystwo Miłośników Jaworza - Historia i bieżąca działalność TMJ
Nasz Głos „100 lat szkolnictwa w Jaworzu Średnim 1910 – 2010”, TMJ - Małgorzata Kobiela – Gryczka, 2011, Towarzystwo Miłośników Jaworza- Historia szkolnictwa w Jaworzu Śr.
Nasz Głos „150 lat uzdrowiska Jaworze 1862 – 2012, TMJ - Małgorzata Kobiela – Gryczka,2012, Towarzystwo Miłośników Jaworza- Zarys historyczny i dzień dzisiejszy lecznictwa w Jaworzu
Nasz Głos „10 lat Społecznej Rady Odnowy i Ochrony Zabytków Jaworza 2002 – 2012, TMJ - Małgorzata Kobiela – Gryczka, 2013, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Historia i działalność SROiOZ w Jawrzu
Nasz Głos „ 30 lat Towarzystwa Miłośników Jaworza 1984 – 2014”, TMJ - Małgorzata Kobiela - Gryczka 2014, Towarzystwo Miłośników Jaworza- Historia i działalność TMJ
Nasz Głos, 35 lat Towarzystwa Miłośników Jaworza, 20 lat Galerii Pod Groniem, 2019
Jaworze, TMZJ i Urząd Gminy w Jaworzu - Piotr Gawłowski, 1992, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Przewodnik
Nauczyciele Szkoły Powszechnej w Jaworzu Dolnym w okresie drugiej Rzeczypospolitej, TMZJ - Jan Krzyszpień, 1993, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Życiorysy jaworzańskich nauczycieli
Jaworze - mapa turystyczna, TMJ i Urząd Gminy Jaworze, 1999 , Towarzystwo Miłośników Jaworza- Mapa z opisem obiektów zabytkowych
Jaworze w starej pocztówce 1890 – 1945, TMJ - Ryszard Stanclik, 2004, Towarzystwo Miłośników Jaworze,- Zbiór pocztówek z Jaworza
Nieco dzienności, TMJ - Gabriela Śliwka, 2016 , Towarzystwo Miłośników Jaworza - Tomik poezji , Zeszyt 1
Jaworze, TMJ – Ryszard Stanclik i Tomasz Wróbel, 2011, Towarzystwo Miłośników Jaworza - Obiekty i widoki z Jaworza
„Chałupnicy- Saga rodu włościańskiego z Jaworza”, Józef Kobiela, 2020, Towarzystwo Miłośników Jaworza , zeszyt 3
Jaworze w Sztukach Plastycznych (wybór), 2021, Towarzystwo Miłośników Jaworza
