PL
EN
DE
Po dwóch latach przerwy w działalności wydawniczej książek, spowodowanej koniecznością pilnego zajęcia się dwoma obiektami ludowego kultu religijnego- pasją z roku 1878 oraz kapliczką z 1819 r. czas, by powrócić do publikacji. Informujemy więc, że w roku bieżącym (2023) ukażą się trzy książki o tematyce historycznej. Będą to: „Metryka Józefińska wsi Rybarzowice”, Folwark – Państwo Rybarzowickie w l. 1771-1774” oraz „Przemysł w Buczkowicach na przełomie XIX i XX wieku”.
Metryka Józefińska zawiera cenne informacje o sytuacji gospodarstw włościańskich w Rybarzowicach pod koniec XVIII wieku (1786-1789). To zbiór szczegółowych analiz zawartości tego pierwszego katastru wsi, wskazujący użytkowników ról, powierzchnie gospodarstw i ich zdolności produkcyjne. Interesującym fragmentem tej książki jest ukazanie usytuowania i danych szczegółowych odnoszących się do tzw. gruntów dworskich, tworzących gruntową bazę dla rybarzowickiego folwarku. Ta pozycja, obok Metryki Józefińskiej Buczkowic, jest drugą w tej serii, której celem jest ukazanie sytuacji gospodarczej mieszkańców wsi, tworzących obecnie gminę Buczkowice. Trzeba mieć nadzieję, że zgromadzone i opracowane już materiały archiwalne obejmujące Godziszkę i Kalną po ich wydaniu w następnym roku, pozwolą na uzyskanie pełnego obrazu naszej gminy w XVIII wieku, na prawie pół wieku przed uwłaszczeniem włościan.
Pozycją kolejną, ściśle związaną z Metryką Józefińską Rybarzowic, będzie książka „Folwark-Państwo Rybarzowickie w l. 1771-1774). To pozycja zawierająca pełne tzw. inwentarze folwarku rybarzowickiego, opartego na przymusowej, pańszczyźnianej pracy poddanych z Rybarzowic i Buczkowic. Materiały archiwalne do tej książki, uzyskano z Archiwum Narodowego w Krakowie. Książka daje wyobrażenie o dworze, jako centrum zarzadzania folwarkiem, faktycznym folwarku rozumianym jako kompleks zabudowań gospodarczych całego majątku. Jest ta pozycja okazją do przypomnienia sytuacji pańszczyźnianego chłopstwa, m.in. poddanych właściciela tych dóbr. To również pierwsza książka, która kompleksowo omawia zagadnienia dotyczące tego folwarku. Nawiązuje przy tym do fragmentarycznych badań, prowadzonych w latach siedemdziesiątych XX wieku przez mieszkańca Rybarzowic, Franciszka Kubicę. Książka zawiera również wybór materiałów historycznych, dotyczących sądowego sporu włościan – poddanych tego folwarku z jego dzierżawcą. Również w tym fragmencie książka jest opracowaniem niezwykle ciekawym.
Trzecią książką, której wydanie przewidujemy w bieżącym roku, jest „Przemysł w Buczkowicach na przełomie XIX i XX wieku”. To pozycja niezwykle ważna dla poznania faktów historycznych, wynikających z dokumentów archiwalnych. To również pozycja, której celem jest wyeliminowanie z publicznego obiegu wiedzy kształtowanej na podstawie ustnych przekazów lub publikacji, niemających podstaw w dokumentach. Wyprostowanie tych niezwykle poplątanych ścieżek jest głównym celem tej książki, a jednocześnie najtrudniejszym. Przychodzi bowiem zetknąć się z ukształtowanymi i utrwalanymi przez lata poglądami, na temat roli Buczkowic w okresie poprzedzającym rewolucję przemysłową w Polsce, a także w okresie rozkwitu ery uprzemysłowienia regiony bielskiego. Książka traktuje o pierwszych foluszach we wsi, pionierach i fabrykantach mebli giętych, którzy Buczkowice wprowadzili do wielkiego świata, o zupełnie zapomnianej prawdziwej a nie opartej na pracy nakładczej fabryce włókienniczej i o wytwórcach watoliny, zapałek. W książce zamieszczone będą skany dokumentów o podstawowym znaczeniu dla każdego z przedstawianych tematów. Książki ukażą się w połowie roku i początkiem III kwartału. Ich autorem jest Józef Stec- założyciel Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego „Zagroda” w Buczkowicach.
31 marca 2023 JoteS
